Behaviorisme - bra dersom ikkje missbrukt..?

Personleg har eg kjempe tru på bruk av behavioristiske metodar, men sjølvsagt, alt med måte. Eg er ein av mange TV-sjåarar som har lete seg underhalda behaviorisme-reallity-søppel-program på TV som "Super Nanny" og "Nanny 911". Eg må innrømme at eg, sjølv om eg er skeptisk til denne type program, gong på gong blir imponert over kva dei får til, og klarer sjeldan å "zappe" vidare. Eg trur ein av grunnane til at ein liker dette er at det alltid er ei enkel løysing, systematisk arbeid og det å vera konsekvent er dei viktigste stikkorda her. Sjølvsagt kan ikkje dette løyse alt, men at det er effektivt er lita tvil om. Born likar å ha faste rammer, det trur i alle fall eg, og eg hugser sjølv at eg foretrakk dette sjølv. Det er heilt klart lettare å skjøna at det er dumt å gjera noko gale dersom det er ei konsekvens for dette. Det kan til dømes ofte vera fristande for meg å kjøra fort, spesielt om eg har dårleg med tid, men eg veit at det kan få ei konsekvens, difor gjer eg det berre om eg har det veldig travelt. Hadde alle forfortkjøringar enda med bøter ville nok ferre kjørt for fort... 

I korpset eg spelar hadde me ein gong ein dirigent som etter mi meining helte litt i overkant mot behvioristiske idear. Kanskje ein til og med kan seie at han hadde eit pedagogisk ståsted som befant seg forbi behaviorismen. Hans filosofi gjekk ut på å psyka folk ned slik at han kunne forma dei som han ville. Resultate korpset fekk med han var svært gode, men det endte med at mange musikantar slutta fordi dei ikkje trivdes med metodane hans.

Person leg har eg tru på at behavioristiske teknikkar som, skjema for belønning og konsekvensar som til dømes "time out" etter ei advaring er ting som fungerer godt dersom det blir brukt rett og dersom lærar eller anna vaksenperson klarerog vera konsekvent.

Behaviorisme har mykje godt å fara med, men som eg har nemnt tidlegare så er eg ikkje for ein einspora pedagogisk rettning, men ei blanding kor eg vil ta med meg det som eg meiner er det beste frå kvar retning.

Hjelp.

Eg har i løpet av denne dagen fleire ganger prøvd å skrive eit fornuftig innlegg. No er klokka 23:28 og eg er klar til å gi opp... Eg tenker at i morgon er det ein ny dag. "Med blanke ark og fargestifter til..." Eg kjem sterkt attende i morgon, det er i allefall det eg trur, og så lenge eg trur er det nok håp. No skal eg vera ein god nevø å vera sosial med tantene mine som har drukket litt for mykje rødvin... Det finnes både psykologar og lærerar av dei, kanskje eg kan finne litt inspirasjon der...

God natt.

Klasserommet, ein god lærearena?

Denne veka fekk vi utfordringen, kva skal til for at eit klasserom skal være ein god lærearena. Det første som datt inn i hovudet mitt var at det viktigste må vera engasjerte elevar eller studentar. Deretter tenkte eg, kva skal til for å få dette..? Etter å ha grubla på dette ei lita stund kom eg fram til at engasjerte elevar og studentar eigentleg ikkje er  noko anna enn eit resultat av ein inspirerande lærar. Det finnes sjølvsagt engasjerte elever som ikkje har har inspirerande lærarar, men det er nok mykje lettare for dei å halda på engasjementet oppe dersom ein får positiv innputt heile tida. Det viktigste trur eg altså derfor er ein inspirerande lærar.

Andre viktige ting kan være ting som gjer rommet trivelig som bilete, gjerne av elevane og ting dei har laga sjølve. God Belysning, passeleg store pultar og stolar, god ventilasjon og godt utstyr er fysiske ting som burde være en selføge i alle klasserom.

Dette var ei oppgåve eg gledde meg il å ta fatt på, det blir enkelt, tenkte eg. Men sanninga er at no er det ei veke sidan det skulle vore publisert og eg slit ennå med å bli nøgd. Eg har difor bestemt at no publiserer eg det eg har og ser framover i staden.

Og no skal eg skriva denne vekas innlegg...

Ei godt planlagt økt er ei god økt for elevar og lærar(ar)

Denne overskrifta står eigentleg godt åleine synes eg. Eg merkjer at det er ein del av meg som har lyst å la den stå åleine, men eg skal la være. Eg skal difor fortelje om to opplevingar eg har hatt som lærarvikar.

For snart sju år sida gjekk eg å venta på å avtene verneplikta mi, eg skulle møte i mars og eg hadde derfor nesten eit heilt skuleår å venta før eg kom inn. Eg var då 21 år og denne tida brukte eg på diverse småjobbar. Mellom anna jobba eg som timevikar for skular i ein kommune her i distriktet. Desse to hendingane eg no skal fortelje om skjedde med ca. ei vekes mellomrom. Eg skulle i beggje tilfellene vera vikar i dobbelttime teikneforming i åttande klasse, men på to forskjellige skular.

Fyrste tilfelle fekk eg beskjed når eg ankom skulen at i eit gitt klasserom satt det ein klasse å venta på meg. Eg lurte på kva som skulle skje og blei fortald at dei skulle ha teikneforming. "Men kva held dei på med i teikning då", spurde eg. Eg blei fortald frå han som hadde tilkalla meg at det viste ikkje han fordi læraren som skulle ha dei var sjuk, eg fekk berre finne ut av det. Når eg ankom klassa prøvde eg å finne ut om det var noko spesielt dei holdt på med, men elevane var mykje meir opptatt av ein konflikt som hadde vore i friminuttet føre. To elevar spurde meg om dei kunne gå ut på gangen og "snakka ut". Dette tillot eg og før eg viste ordet av det hadde halve klassa forlatt klasserommet. Klassa fekk ikkje gjort noko fornuftig desse to timane og eg hadde inga kontroll. Når eg beklaga meg til ein lærar eg kjede frå før av etter timane på lærarværelse fekk eg berre kommentaren at dette var jo den kjekkaste og greiaste klassa på skulen.

Andre tilfelle, ei lita veke seinare blei eg ringd opp og fortald at eg kunne få seks undervisningstimar om eg ville. Eg kom på skulen og fekk timeplanen i handa. Fjerde og femte time, teikneforming i ein åttande klassa stod det. Eg kjende kor panikken kom, dette ville eg ikkje, men rektor, som hadde kontakta meg, gjekk gjennom opplegget som læraren som var sjuk hadde overlevert og overtalte meg til å gjere eit forsøk. I storefr snakka eg med fleire lærarar som eg kjende frå før. Dei spurde meg ut kva klasse eg skulle ha. Då eg svarte blei det stille ei lita stund før ein av lærarane braut ut: "Stakkars deg, vikar i teikning, også i den klassa..." Eg fekk forståinga for at dette var ei verstingklasse. Eg sat med meg sjølv og reflekterte over kor dårleg akkurat det same hadde gått for ei veke sida, og då var det med ein "snill" klasse. Eg hugser at eg tekte at to skuletimar er halvannan kloketime, altså nitti minutt, 5400 sekund. Om berre 5400 sekund kunne eg gå heim. Det ringte inn, eg beit tenna saman og bestemde meg for å kjøpa is eller chips å trøstespisa etter dagen var over. Det første eg gjorde var å presentera meg, så gjekk eg gjennom opplegget for timen og deretter fekk eg ei overasking. Alt gjekk bra. Læraren som skulle hatt klassa hadde laga eit oppleg til dei som kven som helst kunne gjennomføre. Denne timen med "Verstingklassa" hugser eg framleis svært godt, eg opplevde ein stor porsjon meistring og eg reknar det framleis som ein av dei beste timane eg har undervist. 

Desse to forteljingane viser kor viktig det er med god planlegging. Dei illustrerer og viktigheita av å gjere dette skriftleg. Dersom det er godt planlagd kan nokon adre steppa inn dersom det er nødvendig. 

Det er viktig å vite:

• kva som skal gjerast
• korleis det skal gjerast
• det er og ei fordel å ha gjort seg nokon tankar om kvifor ein gjer dette, greit å kunne gi eit godt svar til elevar som lurer.

Den som planlegg må derfor:

• kjenne elevane
• kjenne skulen sine mogelegheiter og begrensingar

 I den fyrste forteljinga var desse punktene mangelvare, og timen gjekk dertil. Den andre var desse punktene tatt hesyn til og både eg som vikar og elevane hadde ei god oppleving med det.

I "diamanten" er det og eit sjette punkt som heiter evaluering, dette trur eg er spesielt viktig for ferske lærarar, men samstundes kanskje litt unødvendig å føra opp. Eg trur at alle evaluerer seg sjølve heile tida både bevist og ubevist.